Bạn có bao giờ tự hỏi chống sét lan truyền là gì và tại sao nó lại quan trọng đối với hệ thống điện trong nhà và công trình công nghiệp? Trong mùa mưa bão, sét không chỉ đánh trực tiếp mà còn lan truyền qua đường dây điện, gây hư hỏng thiết bị, gián đoạn đường truyền tín hiệu và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Thiết bị chống sét lan truyền ra đời nhằm ngăn chặn những rủi ro này, bảo vệ toàn bộ hệ thống điện, thiết bị điện tử nhạy cảm và đường truyền tín hiệu khỏi các xung điện bất thường. Việc hiểu rõ chống sét lan truyền là gì sẽ giúp bạn lựa chọn giải pháp phù hợp, nâng cao an toàn cho gia đình và công trình của mình.
Chống sét lan truyền là gì?
Chống sét lan truyền là giải pháp bảo vệ thiết bị điện trong gia đình hoặc công trình khỏi những luồng điện bất ngờ, thường phát sinh do sét đánh gần hoặc các sự cố điện lưới. Những luồng điện này không chỉ làm hỏng tivi, tủ lạnh, máy tính mà còn có thể gây cháy nổ, nguy hiểm đến tính mạng.
Bạn có thể tưởng tượng: chỉ trong một chớp mắt, dòng điện tăng vọt hàng nghìn volt theo đường dây điện đi vào nhà. Nếu không có biện pháp bảo vệ, các thiết bị điện tử sẽ bị “thiêu rụi” ngay lập tức.
Đó là lúc thiết bị chống sét lan truyền phát huy tác dụng. Hoạt động như một “người gác cổng thông minh”, thiết bị này sẽ nhận biết dòng điện bất thường và nhanh chóng chuyển hướng nó xuống đất, ngăn không cho dòng điện phá hỏng các thiết bị trong nhà. Nhờ vậy, hệ thống điện và các thiết bị quan trọng luôn được bảo vệ an toàn, bạn có thể yên tâm trong mọi cơn giông.
Thiết bị chống sét lan truyền là gì?
Thiết bị chống sét lan truyền (Surge Arrester) giúp hạn chế điện áp tăng cao bằng cách dẫn dòng điện dư thừa xuống hệ thống nối đất. Nó không ngăn sét đánh trực tiếp, nhưng bảo vệ thiết bị bằng cách truyền năng lượng dư thừa và giới hạn điện áp trong phạm vi an toàn. Thiết bị này có thể lặp lại quá trình nhiều lần, phù hợp cho gia đình, tòa nhà, trạm biến áp và các hệ thống công nghiệp.
Các thiết bị chống sét lan truyền thường được lắp đặt gần tủ điện, máy biến áp, cầu dao, trạm biến áp hoặc cột cách điện. Chúng tuân theo tiêu chuẩn IEC 60099-4 và IEEE C62.11.
Có hai loại tăng điện áp chính:
- Tăng áp tạm thời: tăng điện áp ngắn hạn và trở về bình thường khi sự cố được xử lý.
- Tăng áp chuyển đổi: tăng đột ngột do thay đổi trong vận hành mạng điện.
Do đó, sử dụng thiết bị chống sét lan truyền là cần thiết để ổn định điện áp và bảo vệ các thiết bị điện quan trọng.
Tại sao cần chống sét Lan Truyền?
Mức độ nguy hiểm
Xung điện do sét lan truyền có thể phá hủy hoàn toàn bo mạch và linh kiện nhỏ trong thiết bị điện. Ngay cả khi sét đánh cách xa hàng trăm mét, điện áp tăng vọt vẫn có thể chạy qua dây điện và gây hư hỏng thiết bị trong nhà.
Tác hại thực tế
Nhiều gia đình và doanh nghiệp đã mất hàng triệu đồng để thay thế thiết bị hư hỏng sau cơn giông. Ngoài thiệt hại tài chính, mất dữ liệu, nguy cơ cháy nổ và rủi ro về tính mạng là những hậu quả rõ ràng.
Bảo vệ toàn diện
Chống sét lan truyền không chỉ cần ở tủ điện chính mà còn nên lắp tại từng điểm nguồn quan trọng như TV, tủ lạnh, máy tính hay modem internet, để đảm bảo an toàn toàn diện cho thiết bị và con người.
Nguyên lý hoạt động của thiết bị chống sét lan truyền
Thiết bị chống sét lan truyền hoạt động dựa trên nguyên lý mạch bảo vệ. Khi sét đánh vào hệ thống, thiết bị sẽ cắt và chuyển hướng dòng điện sét, đồng thời sử dụng bộ lọc để triệt tiêu xung nhiễu, bảo vệ đường dây khỏi quá áp và quá tải. Nhờ đó, nguy cơ chập cháy hoặc hư hỏng thiết bị được giảm thiểu tối đa.
Sét lan truyền có thể xâm nhập vào công trình qua nhiều con đường chính:
- Qua thiết bị anten hoặc cột đỡ.
- Qua cáp treo và dây trần, bao gồm dây điều khiển, dây điện lực, dây điện thoại, dây dữ liệu nổi.
- Qua cáp thông tin chôn ngầm.
- Qua cáp nối giữa các thiết bị.
- Qua mạch cung cấp điện AC và DC.
- Qua hệ thống tiếp đất và các điểm đấu chung đất.
- Qua vỏ bảo vệ của thiết bị.
Nhờ nắm rõ các đường đi của sét lan truyền, việc lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền trở nên hiệu quả, bảo vệ toàn diện cho công trình và thiết bị điện.
Các loại hệ thống chống sét lan truyền
Hiện nay có ba loại thiết bị chống sét phổ biến, mỗi loại có mục đích và vị trí lắp đặt khác nhau. Tuy nhiên, không phải loại nào cũng phù hợp để sử dụng trong nhà dân.
SPD Type 1 – Dẫn dòng sét trực tiếp xuống đất
- Lắp ở những nơi có nguy cơ sét đánh thẳng như nhà cao tầng, nhà máy, trạm điện.
- Khi sét đánh vào đường dây, thiết bị dẫn dòng sét mạnh xuống đất, ngăn dòng điện nguy hiểm xâm nhập hệ thống điện bên trong.
- Nhược điểm: chi phí cao, cần kỹ thuật chuyên môn, chỉ dùng cho các công trình đặc biệt.
- Kết luận: Không cần thiết cho nhà dân, chỉ dùng để bảo vệ thiết bị điện lớn hoặc công trình đặc thù.
SPD Type 2 – Chống sét lan truyền gián tiếp
- Đây là thiết bị chống sét lan truyền tiêu chuẩn, thường lắp trong tủ điện nhà dân.
- Chức năng: chặn dòng điện bất thường (xung điện) từ lưới điện khi có sét đánh gần, bảo vệ các thiết bị điện và điện tử trong nhà.
- Ví dụ: nếu sét đánh vào cột điện gần nhà, dòng điện lan truyền qua dây điện sẽ được SPD Type 2 xử lý, tránh làm hỏng TV, máy tính, tủ lạnh…
SPD Type 3 – Bảo vệ từng thiết bị nhỏ
- Loại nhỏ gọn, lắp tại ổ cắm hoặc ổ nối nguồn trực tiếp đến thiết bị nhạy cảm như máy tính, TV, tủ lạnh, modem internet.
- Chức năng: hấp thụ và triệt tiêu các xung điện còn sót lại sau khi đã đi qua SPD Type 2.
- Lưu ý: SPD Type 3 phải kết hợp với SPD Type 2 mới đạt hiệu quả tối ưu, không nên sử dụng độc lập.
Nên chọn thiết bị chống sét lan truyền nào dùng trong nhà?
Nếu muốn bảo vệ toàn bộ thiết bị điện trong nhà khỏi sét lan truyền:
- SPD Type 2 là thiết bị cơ bản cần có trong tủ điện để ngăn dòng điện bất thường từ lưới điện khi có sét đánh gần.
- SPD Type 3 nên bổ sung cho các thiết bị đắt tiền, nhạy cảm như Smart TV, máy tính, tủ lạnh.
Các thiết bị trong hệ thống chống sét lan truyền
Một hệ thống chống sét lan truyền thường bao gồm các thiết bị và thành phần sau:
- Thiết bị chống sét trên đường nguồn: bao gồm các bộ cắt sét và bộ lọc 1 pha hoặc 3 pha, giúp bảo vệ toàn bộ hệ thống điện.
- Cáp thoát sét: dẫn dòng sét và loại bỏ năng lượng dư thừa ra ngoài hệ thống.
- Thiết bị đếm sét: theo dõi số lần sét đánh vào hệ thống, hỗ trợ quản lý và bảo trì.
- Hộp kiểm tra điện trở tiếp đất: đảm bảo hệ thống tiếp địa luôn hoạt động hiệu quả.
- Hệ thống tiếp địa: bao gồm các cọc tiếp địa và các mối nối, tạo thành mạng lưới nối đất hoàn chỉnh, đảm bảo an toàn cho toàn bộ công trình.
- Thiết bị chống sét cho tín hiệu và truyền thông: bảo vệ đường viễn thông, mạng máy tính, điện thoại, cáp tốc độ cao, cáp feeder và cáp đồng trục.
- Công tắc báo động: cung cấp thông tin về trạng thái hệ thống, giúp phát hiện sự cố kịp thời.
Nhờ kết hợp các thành phần trên, hệ thống chống sét lan truyền đảm bảo bảo vệ toàn diện cho cả nguồn điện lẫn thiết bị truyền tín hiệu, hạn chế tối đa nguy cơ hư hỏng do xung điện và sét lan truyền.
Yêu cầu kỹ thuật khi lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền
Khi thi công và lắp đặt hệ thống chống sét lan truyền, các chủ thầu và quản lý cần chú ý đến các yêu cầu kỹ thuật quan trọng để giảm rủi ro và đảm bảo an toàn cho công trình.
Xác định vị trí lắp đặt
Vị trí lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền quyết định hiệu quả bảo vệ hệ thống điện và thiết bị điện tử. Có thể phân loại theo hai tầng:
- Tầng cắt sét sơ cấp:
-
- Lắp tại ngõ vào của công trình để chịu dòng sét trực tiếp.
- Thiết bị ở tầng này cần khả năng cắt sét lớn, thường >100kA với dạng xung 8/20µs.
- Bảo vệ các vật dụng điện dễ hư hỏng như đèn chiếu sáng, lò sưởi, động cơ, đồng thời hạn chế biến áp và nguy cơ chập cháy.
- Tầng cắt sét thứ cấp:
- Lắp trên các nhánh tủ phân phối để giảm điện áp dư, bảo vệ các thiết bị điện tử nhạy cảm như TV, máy tính, modem internet.
- Nên kết hợp với tầng cắt sơ cấp hoặc bộ lọc thông thấp LC để tăng hiệu quả bảo vệ và hạn chế rủi ro.
- Lắp trên các nhánh tủ phân phối để giảm điện áp dư, bảo vệ các thiết bị điện tử nhạy cảm như TV, máy tính, modem internet.
Tạo hệ thống tiếp đất nối tiếp
Hệ thống chống sét lan truyền cần kết nối với hệ thống tiếp đất đảm bảo khả năng dẫn dòng sét xuống đất an toàn. Hai phương án thường dùng:
- Phương án 1: Sử dụng cọc tiếp địa đường kính 16mm, dài 2,4m, khoảng cách giữa các cọc từ 4,5–5m.
- Phương án 2: Thêm 1–2 cọc tiếp đất dài hơn để khoan sâu vào lòng đất, tăng hiệu quả dẫn sét.
Bằng việc lựa chọn đúng tầng cắt sét và xây dựng hệ thống tiếp đất chuẩn kỹ thuật, hệ thống chống sét lan truyền sẽ bảo vệ toàn diện cho công trình, hạn chế tối đa nguy cơ chập cháy và hư hỏng thiết bị điện.
Ứng dụng của thiết bị chống sét lan truyền
Bảo vệ hệ thống điện trong nhà
Để bảo vệ gia đình và tài sản, việc lắp đặt thiết bị chống sét cho hệ thống điện là cực kỳ quan trọng, đặc biệt vào mùa mưa bão. Thiết bị này giúp hạn chế nguy cơ chập cháy, bảo vệ tính mạng con người và các thiết bị điện trong nhà.
Bảo vệ đường truyền tín hiệu
Thiết bị chống sét có khả năng hấp thụ và triệt tiêu xung điện, bảo vệ các đường dây điện, cáp ăng-ten và hệ thống tín hiệu khỏi gián đoạn. Theo chuyên gia, khoảng 75% các sự cố đường truyền tín hiệu xuất phát từ sét đánh. Nhờ thiết bị chống sét, các rủi ro hỏng hóc và gián đoạn đường truyền được giảm thiểu tối đa.
Ứng dụng rộng rãi trong nhà cao tầng, nhà xưởng và khu công nghiệp
Thiết bị chống sét lan truyền được sử dụng để bảo vệ tòa nhà cao tầng, nơi có nguy cơ sét đánh cao. Trên mái nhà, thiết bị giúp cắt xung sét và giảm nhiễu, đảm bảo an toàn cho con người và công trình.
Tương tự, trong nhà xưởng và khu công nghiệp, nơi có nhiều máy móc và thiết bị đắt tiền, hệ thống chống sét giúp bảo vệ tài sản và duy trì hoạt động liên tục, hạn chế thiệt hại do sét gây ra.
Vidaisun – Đơn vị phân phối và thi công hệ thống chống sét lan truyền uy tín
VIDAISUN là một trong những đơn vị hàng đầu tại Việt Nam chuyên cung cấp và thi công các hệ thống chống sét lan truyền, thiết bị điện và giải pháp năng lượng sạch. Với nhiều năm kinh nghiệm trong việc khảo sát, thiết kế, lắp đặt và bảo trì hệ thống chống sét, VIDASUN luôn đặt tiêu chí “An toàn – Hiệu quả – Bền vững” lên hàng đầu.
Các dịch vụ chính của VIDASUN:
- Cung cấp kim thu sét chính hãng và thiết bị chống sét lan truyền từ các thương hiệu uy tín như Ingesco, Liva, Stormaster, Sirius.
- Thi công hệ thống chống sét trực tiếp và chống sét lan truyền cho nhà dân, nhà xưởng, tòa nhà cao tầng và các công trình công nghiệp.
- Khảo sát, thiết kế và lắp đặt hệ thống tiếp địa đạt tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Tư vấn giải pháp chống sét cho các dự án năng lượng mặt trời và hệ thống điện công nghiệp.
- Hỗ trợ hậu mãi, bảo hành dài hạn và kỹ thuật tận nơi.
Thông tin liên hệ VIDASUN:
- Hotline: 0866.880.839 – 0981.334.982
- Website: https://vidaisun.com
- YouTube: https://www.youtube.com/@hungdiensach
- Facebook: facebook.com/hungdiensach
- TikTok: tiktok.com/@hungdiensach
Với VIDASUN, khách hàng hoàn toàn yên tâm về chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đảm bảo hệ thống chống sét lan truyền hoạt động hiệu quả, bảo vệ tối đa thiết bị điện và đường truyền tín hiệu trong mọi điều kiện thời tiết.
Như vậy, chống sét lan truyền là gì và tại sao nó lại quan trọng? Đây là giải pháp bảo vệ các thiết bị điện, hệ thống đường truyền tín hiệu và toàn bộ công trình khỏi các xung điện do sét lan truyền hoặc các sự cố điện gây ra. Sử dụng thiết bị chống sét lan truyền không chỉ giúp giảm nguy cơ cháy nổ, hỏng hóc thiết bị mà còn bảo vệ tính mạng con người và đảm bảo hoạt động ổn định cho hệ thống điện.